Comino, Malta - Daily trip to Blue lagoon

Στριμωγμένη στον θαλάσσιο κανάλι που χωρίζει τη Malta από το Gozo, η νησίδα του Comino φημίζεται (κι όχι άδικα τολμώ να πω) ότι διαθέτει την καλύτερη κολυμβητική παραλία της Μάλτας ενώ παράλληλα αποτελεί τουριστικό must και για τους εραστές του snorkeling.

Το Comino, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, κατοικούνταν βέβαια κατά τη Ρωμαική περίοδο αλλά ουδέποτε υπήρξε σημαντικό οικιστικό κέντρο. Μετά, κατά το Μεσαίωνα, πλακώσανε οι Ιππότες και απέκτησε κάποια αξία ως προκεχωρημένο φυλάκιο παρατήρησης εχθρικών κινήσεων, ειδικά κατά την περίοδο της Πολιορκίας του Μαλτέζικου νησιωτικού συμπλέγματος από τους Οθωμανούς. Μετά, βυθίστηκε και πάλι στην ιστορική λήθη και παρέμεινε εν πολλοίς άθικτο από την ανθρώπινη οικιστική λαίλαπα.

Με μέγεθος που με βία φτάνει τα 3,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, χωρίς πλέον οργανωμένο οικιστικό ιστό και με ένα ερημικό, κυριολεκτικά στη μέση του πουθενά, ξενοδοχείο (μάλλον στέκι για ερημίτες-χίπηδες, χτισμένο άλλωστε στα 60’s), το Κομίνο αποτελεί φαινομενικά έναν ιδανικό προορισμό για όλους εμάς, τους wanna be Ροβινσώνους Κρούσους. Έτσι τουλάχιστον πίστευα μέχρι να το επισκεφθώ. Ξεκινώ το λοιπόν ο φουκαράς από το ξενοδοχείο μου στην Buġibba, επιβιβάζομαι στο απαστράπτον κατακίτρινο τοπικό λεωφορείο No 48, και κινούμαι με κατεύθυνση προς το βορρά, προς Cirkewwa.. 

Μellieha Parish church

Ακολουθεί μια 15λεπτη διαδρομή μέσα σε ένα τυπικό άνυδρο Μαλτέζικο τοπίο με γυμνούς απόκρημνους βράχους να φτάνουν μέχρι τη θάλασσα, χαμηλά, μελαγχολικά πετρόχτιστα σπιτάκια σε όλες της πιθανές αποχρώσεις της ώχρας και του σομόν, μακρόστενα σοκάκια που καταλήγουν στο γυαλό, κουκλίστικες βαρκούλες βαμμένες με χαρωπά χρώματα σύμφωνα με την τοπική παράδοση. Αφήνουμε πίσω μας τη μικροσκοπική Xemxija, τον Ναό της Mellieha (Μellieha Parish church) που μοίαζει με κανονικό φρούριο, επίσης τη ίδια πολύβουη και αρκετά πιο τουριστικοποιημένη Mellieha με τις δεκάδες ομπρελίτσες και πλαστικές ξαπλώστρες να σφαδάζουν υπό το βάρος όλων αυτών των παρείσακτων εισβολέων που με το πρόσχημα του τουριστικού επισκέπτη έχουν παραμορφώσει ανεπανόρθωτα την παραδοσιακή μορφή του νησιού. Οι Μαλτέζοι επί αιώνες προσπαθούσανε και είχαν κατορθώσει να κρατούν όλους τους επίδοξους θαλάσσιους εισβολείς μακριά από τα νησιά τους. Δυστυχώς όμως oι σημερινοί απόγονοι του Henry Morgan δεν έρχονται πλέον με γαλλέρες και κουρσάρικες φρεγάτες αλλά με low cost flights από τα πέρατα της οικουμένης. Κοιτώ έξω από το παράθυρο και το βλέμμα μου αιχματωλίζεται από την εξωγήινη χρωματική μονοτονία του τοπίου. Παντού ξεραίλα, τοπίο βορειοαφρικανικό, μερικές ταλαίπωρες, σκονισμένες φραγκοσυκιές δω και κει να σπάζουν την μονοκαθεδρία της πέτρας.  

Marfa Tower

Προσπερνάμε γρήγορα τον αρχιτεκτονικά άχρωμο οικισμό της Ghadira και στη διασταύρωση για Cirkewwa (περίπου 1 χλμ από το Λιμάνι του Ferry για Gozo) αποβιβάζομαι μπροστά στο ασβεστολιθικό λοφίσκο του Κόκκινου Πύργου(Marfa Tower). Κι εδώ οφείλω μια εξήγηση, οι Μαλτέζοι έχουν την τάση να ονομάζουν Κάστρα και Πύργους όλες τις αμυντικές κατασκευές (όσο μικρές και ασήμαντες κι αν είναι) που είχαν φτιάξει οι Ιππότες κατά την μακραίωνη παρουσία τους στο νησί. Επί της ουσίας, πρόκειται για μονολιθικά τετραγωνισμένα στρατιωτικά παρατηρητήρια, χωρίς καθόλου ή με ελάχιστα παράθυρα, που χτίζονταν στους λοφίσκους (γιατί το νησί είναι σχεδόν επίπεδο και δεν διαθέτει βουνά) των ακτογραμμών και χρησιμοποιούνταν για την έγκαιρη προειδοποίηση των πόλεων όταν έκαναν την εμφάνισή τους πειρατικά πλοία ή εχθρικοί στόλοι, στα ανοιχτά της Μάλτας. Σήμερα έχει και τρελή ζέστη οπότε δεν υπάρχει περίπτωση να δρασκελίσω τα 300-400 μέτρα για να δω από κοντά ακόμη ένα Παρατηρητήριο. 

Μαζί με μένα έχουν αποβιβαστεί και καμιά 25αριά βάρβαροι (τουρίστες) κι ο οδηγός του λεωφορείου με χαρακτηριστικές χειρονομίες παντομίμας μας εξηγεί ότι η αφετηρία των ferry boats για Κομίνο βρίσκεται 500 μέτρα πιο κάτω. Κλασικά όλοι οι Νότιοι (Ιταλοί, Ισπανοί, Έλληνες έχουμε καταλάβει τι παίζει χωρίς να ρωτάμε πολλά-πολλά (βαράει κι ο αυγουστιάτικος ήλιος κατακέφαλα), αλλά οι Βόρειοι (Αγγλοσάξωνες) είναι (όπως πάντα) πιο χοντροκέφαλοι. Ρωτάνε και ξαναρωτάνε «Comino Ferries ? from over there ?» Ναι ρε γαμώτη μου… Fucking Comino’s ferries are over there, ρε παιδάκι μου !!! Δηλαδή βρίσκεσαι στη μέση του πουθενά, η νησίδα του Κομίνο είναι ακριβώς μπροστά στα πόδια σου, το βουναλάκι με το Κάστρο στην πλάτη σου… ε λοιπόν τι φαντάζεσαι ? ότι υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να κάνεις μεταβολή να ανέβεις στο λοφίσκο για πάρεις το ferry ?….Comino is down, there ? Yes, yes, over there… Απορώ που ο οδηγός το συζητά ακόμη, άλλος στη θέση του θα είχε βάλει μπρος να φύγει ή θα είχε κατέβει και θα είχε αρχίσει τα χαστούκια…τέσπα…. Κοιτάζω προς το σημείο που μας έχουν υποδείξει και παρατηρώ 2-3 βαρκούλες να αρμενίζουν αμέριμνες μπροστά σε ένα καχεκτικό οικίσκο. Προφανώς το ferry δεν έχει έρθει ακόμη, λέω καθησυχαστικά στον εαυτό μου και ροβολάω την πλαγιά. Ξωπίσω μου ακολουθούν οι φυλές του Ισραήλ, με αντιηλιακά, σωσίβια, πετσέτες θαλάσσης και τα ρέστα. Καταφθάνω πρώτος στον οικίσκο που διαθέτει και σταντ εισιτηρίων απέξω…. Royal C. Comino Ferries προαναγγέλει η επιγραφή, αυτοδιαφημίζονται ότι έχουν και 30ετή εμπειρία στο σχετικό αλισφερίσι, εντάξει μωρέ δεν θα πνιγούμε ούτε σήμερα σκέφτομαι, κόβω το 10ευρο Round Trip εισιτήριό μου, παίρνω παραμάσχαλα και το φυλλάδιο με τα δρομολόγια της ημέρας και περιμένω το πλεούμενο. Τελικά αντί για το ferry που αναμένω να δω, μας πατικώνουν σαν σαρδέλες σε μια βενζινάκατο (αυτό εννοούν ως ferry) και ξεκινάμε. Click, Click….  

Κάμποσες ψηφιακές μηχανικές επιτελούν το ιερό καθήκον τους,  να αποτυπώσουν πιστά και να μεταφέρουν στην αιωνιότητα τις φιγούρες των άμορφων βράχων της νησίδας του Κομίνο. Ο Καπετάνιος, υπερήφανος για το εργαλείο του, σε μια κρίση παλιμπαιδισμού κάνει μπαντιές στα κύματα, και οι θαλασσινές ψιχάλες φτάνουν μέχρι και στα τελευταία καθίσματα.

Στοιχηματίζω ότι όλοι οι επίδοξοι φωτογράφοι-συνεργάτες του National Geographic που επιβαίνουν σήμερα σε τούτο το καρυδότσουφλο δεν θα αποκομίσουν ούτε μια καθαρή φώτο δίχως στάμπες από σταγόνες θαλασσινού νερού. 

Ευτυχώς εγώ πρόλαβα και φωτογράφισα προτού ξεκινήσει τα σπινιαρίσματα ο Μαλτέζος ξάδελφος του Σουμάχερ…. Αφήνουμε στα δεξιά μας τις Σπηλιές, που θα δούμε στο ταξίδι της επιστροφής μας, όπως γράφει το διαφημιστικό φυλλάδιο που κρατώ στα χέρια μου και ετοιμαζόμαστε να πιάσουμε λιμάνι στo Blue Lagoon…. Τώρα βέβαια λιμάνι δεν το λες ακριβώς, μια υποψία κόγχης στα απειλητικά κοφτερά βράχια είναι αυτό που αντικρίζουμε.

Καθισμένος αναπαυτικά, σεργιανάω το βλέμμα μου στη νησίδα, εκμεταλλευόμενος και το free guiding, καθώς το ζευγαράκι δίπλα μου έχει ανοίξει το ταξιδιωτικό τεφτέρι του και διαβάζει μεγαλόφωνα :

“… In the 16th and 17th centuries, Comino served as a place of imprisonment or exile for errant knights. Knights who were convicted of minor crimes were occasionally sentenced to the lonely and dangerous task of manning St. Mary's Tower. Between Comino and adjacent islet of Cominotto (Maltese: Kemmunett) lie the transparent, cyan waters of the Blue Lagoon (Maltese: Bejn il-Kmiemen, literally "Between the Cominos"). Frequented by large numbers of tourists and tour boats daily, the Blue Lagoon is a much photographed, picturesque bay, with a brilliant white, sandy base, and a rich marine life that make it popular with divers, snorkelers and swimmers. Other beaches on Comino include St. Mary Bay (Maltese: Ramla ta' Santa Marija) and St. Nicholas Bay (Maltese: Bajja San Niklaw).”

ΟΚ, αυτά λένε τα βιβλία, όμως τα ματάκια μου βλέπουν άλλα πράγματα. Ανέμελα πιτσιρίκια πλατσουρίζουν ολόγυρα στους ρηχούς υφάλους, 2-3 τουριστικά ιστιοφόρα αραγμένα στα ανοιχτά αποβιβάζουν κόσμο σε αποβατικές λέμβους –τύφλα να΄χει η απόβαση της Νορμανδίας - και βαριεστήμενοι αποχωρούντες ξεφυσάνε περιμένοντας ανυπόμονα την επιβίβασή τους στα βαρκάκια που θα τους διακτινίσουν στην απέναντι ακτή…… 5-6 ομπρελίτσες σφηνωμένες στο βράχο εκεί που σκάει το κύμα, οριοθετούν τα υπαίθρια αυτοσχέδια μαγαζάκια που πουλάνε έναντι τοκογλυφικού αντιτίμου εμφιαλωμένο νερό στους κορακιασμένους (πλην αμελείς) Ροβινσώνους. Σκιά πουθενά, ούτε για δείγμα. Αλαφιασμένος όχλος πάει κι έρχεται πάνω-κάτω, βηματίζει νευρικά και άσκοπα (είτε άρτι αφιχθέντες είτε αναμένοντες το επόμενο “Ferry”).

Εδώ η μάνα χάνει το παιδί και το παιδί τη μάνα…Κάμποσες φωνές σε 6-7 διαφορετικά γλωσσικά ιδιώματα βομβαρδίζουν τα αυτιά μου. Στο Μανχάταν να πήγαινα, λιγότερο κόσμο θα είχε. Αποβιβάζομαι επιτυχώς, επιταχύνοντας  το βηματισμό μου και ανηφορίζω σ΄ένα βραχάκι 2-3 μέτρα ψηλότερα, για να κατοπτεύσω την νήσον.

Η νησίδα δεν έχει ούτε δρόμους, ούτε φυσικά αυτοκίνητα. Η χλωρίδα περιορίζεται σε κάτι ξεμαλλιασμένα θαμνόφυτα και κάτι μισοπεθαμένα αλμυρίκια που πασχίζουν απεγνωσμένα να κρατηθούν πάνω στο θαλασσοδαρμένο βράχο. Φυσικά για πανίδα ούτε λόγος.  

Λέγεται ότι πριν μερικούς αιώνες το Κομίνο ήταν προστατευόμενος κυνηγότοπος (φιλοξενώντας λαγούς και αγριογούρουνα), προορισμένος αποκλειστικά για την άρχουσα τάξη. Μάλιστα όποιος κοινός θνητός (λαθροθήρας) συλλαμβάνονταν να κυνηγά στη νησίδα, «κέρδιζε» με φιξαρισμένη ποινή (τριετούς διάρκειας «διακοπές» ως σκλάβος-κωπηλάτης στις γαλέρες). Και μεις οι αδαείς στο Ελλάντα, που κομπάζαμε τόσο καιρό ότι  πρωτοανακαλύψαμε το θεσμό του ΅Κοινωνικού Τουρισμού΅ με τη Μακρόνησο και τη Γυάρο !!!!! 

Πάντως οι φύλακες δεν πρέπει να έκαναν και πολύ καλά την δουλειά τους εσχάτως, διότι κατά πως βλέπω στη νησίδα, δεν έχει μείνει πλέον ούτε μυρμήγκι. Μερικές σαυρίτσες και πολύ μας είναι... Ξεραίλα κι Άγιος ο θεός… και φυσικά τώρα που είπα θεός, μιας και βρισκόμαστε στο θρησκόληπτο νησιωτικό σύμπλεγμα της Μάλτας, δεν υπήρχε περίπτωση να μην έχτισαν και δω μεριά κανένα ξωκλήσι. 

it-Torri ta' Santa Marija

Τα ταξιωτικά φυλλάδια μνημονεύουν ότι στα Αξιοθέατα της νησίδας συγκαταλέγεται ο Πύργος της Παναγίας (it-Torri ta' Santa Marija) που χτίστηκε το 1618 από τους Ιππότες και το εκκλησάκι της Παναγίας στον κόλπο Σάντα Μαρίγια. 

Με 40 βαθμούς στο κεφάλι, απλά γνέφω το βλέμμα μου προς τον Πύργο, δεν βλέπω να ανεμίζει καμία σημαία (σ.σ. ο Πύργος, το τετράγωνο αυτό πέτρινο κουτί ύψους 12 μέτρων και με πάχος τοιχών 6 μέτρα, βρίσκεται περίπου στο μέσο της νότιας ακτής του Κομίνο,  ενώ είναι ανοικτός στο κοινό από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο και μόνο μερικές ημέρες την εβδομάδα, νομίζω Τετάρτη, Παρασκευή το Σαββατοκύριακο και στις εθνικές εορτές, ενώ παράλληλα όταν είναι επιτρεπτή η επίσκεψη στον Πύργο υψώνουν την τοπική σημαία), τραβάω 1-2 φωτογραφίες και διαβεβαιώνω τον ταξιδιωτικό μου εαυτό ότι, υπό τις παρούσες (άκρως αντιταξιδιωτικές) συνθήκες, επιτέλεσα το ταξιδιωτικό μου καθήκον για σήμερα. Σειρά έχει η θάλασσα. Καταπληκτική, πεντακάθαρη, με διαυγέστατα τυρκουάζ ρηχά νερά και ολόλευκο αμμώδη βυθό. Βέβαια το πρόβλημα είναι πως θα φτάσεις μέχρι εκεί καθώς τα κοφτερά βράχια φτάνουν μέχρι το κύμα.

Παρατηρώ ότι οι περισσότεροι βουτάνε φορώντας τα σανδάλια τους και λέω να τους μιμηθώ.

Διαπιστώνω ότι σχεδόν όλος ο κόσμος φτιάχνει ουρές προς 2-3 συγκεκριμένα σημεία της ακτογραμμής όπου η πρόσβαση στη θάλασσα είναι προφανώς πιο βατή. Όλοι προχωράνε αργά και πολύ προσεκτικά επάνω στους γλιστερούς βράχους. Το θέαμα είναι κωμικοτραγικό, η παραλία θυμίζει αποικία αργοκίνητων πιγκουίνων που συνωστίζονται υπομονετικά για να μπουν στο νερό. Μάλλον δεν θα είχε κάτι τέτοιο στο μυαλό της η Ρεπούση όταν έγραφε για τον συνωστισμό στην προκυμαία της Σμύρνης το 1922….

Αφού μοιράσω καμιά 30αριά excuse me, sorry κτλ ολόγυρα, κι αφού περάσω, πατώντας κυριολεκτικά στις μύτες των ποδιών μου, από το εσωτερικό 5-10 ομόκεντρων κύκλων που έχουν στήσει όλες αυτές οι ορδές των ξαπλωμένων βαρβάρων (τουρίστες γαρ) που σιγοψήνουν τα πλαδαρά σαρκία τους στα βραχάκια του Κομίνο, στριμώχνω στα κλεφτά το σάκο μου κάπου ανάμεσα στο πολύχρωμο πετσετομάνι 2 φωνακλάδικων παρεών Ιταλικής προέλευσης, και επιτέλους εφορμώ στα κρυστάλλινα νερά της Γαλάζιας Λιμνοθάλασσας.

Νερό ζεστό και διάφανο, σάνα βουτάς σε υπαίθρια μπανιέρα. Πισίνα κανονική, μόνο που το νερό στα περισσότερα σημεία φτάνει ίσα με τη μέση σου, και βλέπεις διαρκώς πανικόβλητα ψαράκια να κολυμπάνε τρομαγμένα μακριά από τα πόδια όλων αυτών των θεόρατων εισβολέων…. Μαγική εμπειρία… 

Αν μάλιστα μπορούσα να εξηγήσω σε αυτόν τον χαζοχαρούμενο Ιταλιάνο που στριγγλίζει σαν γουρούνι που το σφάζουνε, ότι η μόνη ομοιότητά του με τον Παβαρότι περιορίζεται στην κοινή τους εθνική καταγωγή, κι ότι όλος αυτός κόσμος ήρθε για να απολαύσει την ηρεμία (λέμε τώρα) του τοπίου κι όχι για να παραβρεθεί σε οντισιόν για βαρύτονους στη Σκάλα του Μιλάνου…. Θέλοντας και μη όλοι τριγύρω έχουν σταματήσει και παρακολουθούν το ιταλιάνικο σούργελο. Ο τύπος, φουσκώνει σαν το παγώνι, προσπαθώντας να εντυπωσιάσει μια κοπέλα της παρέας του και αυτογελοιοποιείται σε υπερθετικό βαθμό. Τελικά, ταξιδεύοντας κατανοείς πολλά πράγματα για την ανθρώπινη φύση και κυρίως πόσο χαμηλά μπορεί να πέσει κάποιος προκειμένου να “ρίξει” μια γκόμενα…..

Τελικά, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η ιδανική εποχή για επίσκεψη στο Κομίνο πρέπει να είναι κάπου στα μέσα του Φθινοπώρου, όταν το νησάκι προσελκύει μόνο περιπατητές και φωτογράφους ερημικών τοπίων και μεταναστευτικών πουλιών.

Εντάξει λοιπόν, έκανα και το δίωρο μπανάκι μου, σκαρφάλωσα πάλι σαν αγριοκάτσικο στα βράχια διεμβολίζοντας το παρατεταγμένο πετσεταριό των απανταχού λουομένων, αγνάντεψα ξανά και ξανά το πέλαγος, χάζεψα λίγο ακόμη το αέναο πέρα-δώθε των πλοιαρίων, σουλατσάρισα πάνω-κάτω στη νησίδα, κι αφού έγινε το κεφάλι μου θερμοσίφωνας και έφτασα στα όρια της θερμοπληξίας αποφάσισα να κινήσω για την “αποβάθρα” για να πάρω το δρόμο της επιστροφής. 

Cominotto

Εκεί φυσικά νέος πανικός, άντε να βρεις το πλεούμενο της εταιρίας που σε κουβάλησε ως εδώ, άντε πάλι στριμωξίδι, κάτι βρέφη να έχουν πλαντάξει στο κλάμα στις αγκαλιές των μαμάδων τους (που το έφερες κυρά μου το μωρό μέσα στο κατακαλόκαιρο?),  κάτι κοντοκουρεμένοι Βρεττανοί σκουλαρικάδες τίγκα στα τατουάζ, σαν περιφερόμενοι πίνακες του Καραβάτζο, που θαρρείς ότι έχουν βάλει σκοπό της ζωής τους να μην αφήσουν ούτε χιλιοστό του σώματος τους χωρίς ταπετσαρία, από κοντά και κάτι διοπτροφόροι Γερμαναράδες με ολόλευκα μπλουζάκια και καλτσάκια (φυσικά μετά του αναλόγου ασορτί σανδαλίου) και φωτογραφικές μηχανές κρεμασμένες στο στήθος, μπαίνει και η αφεντιά μου στη σειρά αναμονής. Άραξα λοιπό και γω να θαυμάζω το μικροσκοπικό Cominοtto, τη νησίδα που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το κυρίως νησί του Κομίνο και περίμενα υπομονετικά... 

Με τα πολλά ήρθε και η δικιά μας σειρά, από εκεί κύριος, thank you sir, next please κτλ με στοιβάζουνε το λοιπόν σε μια μισοβυθισμένη καρικατούρα πλεούμενου αλλά τώρα είμαι πιο υποψιασμένος και δεν πάω να καθίσω σε κάποια ελεύθερη θέση, απλά προφασιζόμενος ότι αλλάζω μπαταρίες στην ψηφιακή μου, μπαστακώνομαι δίπλα στον κάπετανιο βέβαιος ότι εδώ δεν πρόκειται ούτε να βραχώ και παράλληλα θα έχω την καλύτερη θέα, και που ξέρεις, ίσως βγάλω και καμιά φωτογραφία της προκοπής. Εντάξει το τιγκάραμε το πλοιάριο, κάνει τα επιδέξια τσαλιμάκια του κι ο κάπτεν ώστε να αποφύγουμε τα βραχάκια που ξεπροβάλουν δεξιά και αριστερά της πρύμνης, και μόλις ξανοιγόμαστε λιγάκι, ρίχνει τα γκάζια του και κατευθυνόμαστε προς τις Σπηλιές του Κομίνο.

ΟΚ, εδώ που στάθηκα έχει και σκιά, δε με πιάνει ούτε νερό, έχω και καθαρό οπτικό πεδίο των Σπηλιών….Να σου, σκάει μύτη στο οπτικό μου κάδρο και ο Πύργος της Παναγίας.  Ο περίπλους του Κομίνο, ειδικά στην περιοχή των Σπηλαίων θυμίζει έντονα ένα παρόμοιο tour που είχα κάνει στο Παξούς και τους Αντίπαξους.

Το άγριο, αυστηρό τοπίο, οι λαξευμένοι από τον αέρα και την αλμύρα βράχοι, ο έντονος κυματισμός που νανουρίζει τη βαρκούλα μας, πραγματικά σε υποβάλλουν. 

Στιγμές στιγμές, νοιώθεις ότι θα ξεπροβάλει άξαφνα μπροστά σου η κεφάλα κανενός πειρατή, από αυτούς μωρέ που είχαν στήσει τα λιμέρια τους σε τούτα δω τα μέρη και καιροφυλακτούσανε να κάνουν πλιάτσικο στα διερχόμενα πλοία.

Εντάξει το εμπεδώσαμε το μάθημά μας κάπτεν, και επειδή το σαρδελοκούτι σου κοντεύει να φιλήσει τα βράχια, βάλε μπρος να φεύγουμε γιατί έχουμε κι άλλες πολιτείες να επισκεφθούμε….