Barbados Airport

Πετάμε ήδη μια γεμάτη ωρίτσα μέσα στα σύννεφα, μερικές χιλιάδες πόδια πάνω από τα μανιασμένα κύματα του Ατλαντικού. Κάτω μας, μαγικές εικόνες, καταπράσινα νησάκια και μισοβυθισμένες βραχονησίδες έρχονται και φεύγουν σαν ταινία στο σινεμά. Ταξιδεύοντας επάνω από τις Μικρές Αντίλλες χάνεις την αίσθηση του χρόνου. Η απεραντοσύνη του ωκεανού αυτόματα σου γεννά συναισθήματα δέους και περίσκεψης. Το βουητό από τους έλικες του αεροσκάφους με νανουρίζει γλυκά… Χιλιάδες άνθρωποι που ποτέ δεν θα γνωρίζω από κοντά, αγωνίζονται, ζουν, συνυπάρχουν και πεθαίνουν μέσα σε τούτες τις δασωμένες ατόλες που ξεπήδησαν άξαφνα από τα έγκατα της θάλασσας σε μια στροφή του χρόνου και νομοτελειακά θα χαθούν εξίσου απρόσμενα σε μια επόμενη χαραμάδα του χωροχρόνου. Μακάρι να είχα τη δυνατότητα να τους συναντήσω, έστω και για ένα λεπτό, όλους τους, να τους ευχαριστήσω προσωπικά που με ανέχονται, να τους ζητήσω συγνώμη που έστω και για λίγα μερόνυχτα βεβηλώνω με την σιωπηλή παρουσία μου τον μικροσκοπικό παράδεισό τους. 

Ρίχνω μια φευγαλέα ματιά στη τοπική εφημερίδα που βρίσκεται στο χέρια μου…The Barbados Advocate …νεαρά χαρωπά κρεόλικα προσωπάκια, χαμογελούν αυτάρεσκα στο πρωτοσέλιδο για μια πρωτιά στο τοπικό σχολικό πρωτάθλημα. Αλήθεια για τους ανθρώπους αυτούς, η μικρή αυτή κουκίδα που παλεύει αιώνες τώρα να μην την καταπιούν τα πελώρια κύματα του ανοιχτού ωκεανού και οι τυφώνες, είναι κυριολεκτικά ολόκληρος ο κόσμος τους…..Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι... αν και ειλικρινά δεν ξέρω ποιός είναι τελικά ο πραγματικά πτωχός τω πνεύματι σε τούτο τον πλανήτη. Λιακάδα όλο το χρόνο, αμμουδιές φίσκα στους τουρίστες, ρούμι και δροσερά κοκτέιλς, αιώρες, τροπικά λουλούδια, κιθαρίτσες και ρέγγε μουσικούλα.... Όλα καλά, όλα ανθηρά. Και τρέχα συ να πληρώνεις νοίκια, στεγαστικά δάνεια, πιστωτικές, εφορίες, μποτιλιάρισμα, στρες για να απλώσεις δυο σαββατοκύριακα το χρόνο την κοιλάρα σου στα μπιτσόμπαρα της Περαίας.....

Γυρίζω το κεφάλι μου και παρατηρώ τους υπόλοιπους συνεπιβάτες μου. Ένας πολιτισμικός αχταρμάς, γηραλέα ζευγάρια Ευρωπαίων χαζοτουριστών που χαχανίζουν πειράζοντας το ένα το άλλο, φραγκάτοι γκρίγκος που συζητούν για τις φωτογραφικές μηχανές τους και τα καλύτερα night clubs του Bridgetown, λουσάτοι ντόπιοι μουλάτοι - σε κάθε πιθανή χρωματική διαβάθμιση μεταξύ λευκού και μαύρου – που ρουφάνε κυριολεκτικά τα νέα του Κρίκετ (το κρίκετ είναι δω είναι ότι το ποδόσφαιρο στη Βραζιλία), πιο κει rastafarians με μακριά dreadlocks, βυθισμένοι στις νηφάλιες σκέψεις τους, νωχελικά βρέφη σκαρφαλωμένα στις αγκαλιές των γονέων τους, είτε κλαψουρίζουν σε όλες τις πιθανές ηχητικές κλίμακες του ΑΑΑΑΑΑΑΑΑ, είτε περιεργάζονται σιωπηλά με γουρλωμένα ματάκια τους επιβάτες των διπλανών καθισμάτων. Τα μωρά παντού και πάντα έχουν αυτή την φοβερή απορία ζωγραφισμένη στις φάτσες τους.

Σταματώ την ονειροπόληση, καθώς ήδη ο μαυρούλης μπόμπιρας από το μπροστινό κάθισμα, έχοντας ολοκληρώσει την καντάδα του, έχει ξεγλιστρήσει από τον έλεγχο των γονέων του και αφού κατέβηκε με μια ακροβατική βουτιά στο διάδρομο, απλώνει τώρα τα μικροσκοπικά χεράκιά του και προσπαθεί να γραπώσει το φακό της φωτογραφικής μου μηχανής. Ευτυχισμένη ηλικία, όπου έννοιες όπως κυριότητα, δικαίωμα κατοχής, δικό μου, δικό σου, τους είναι άγνωστες. Δεν φτάνει ο φουκαράς όσο και να τεντώνεται….απομακρύνω το φακό μου από την ακτίνα δράσης των χεριών του και του δίνω ως παρηγοριά το φορτιστή των μπαταριών….. τον αφήνω να το περιεργαστεί με τη ησυχία του. Η μαμά του έχει πάρει χαμπάρι τι συμβαίνει, και προσπαθεί να τον μαζέψει με παραινέσεις στην πολυφωνική ντοπιολαλιά (Bajan),.... της κάνω νόημα ότι δεν με ενοχλεί.....

Ο πιτσιρίκος σκάει ένα χαμόγελο που αναδεικνύει και τα 2 μοναδικά δόντια που κοσμούν το στόμα του, σηκώνει ψηλά το λάφυρό του και με περίσσια τσαχπινιά ξεχύνεται στο διάδρομο. Γρήγορα τον γραπώνει το χέρι μιας αεροσυνοδού και τον επιστρέφει με ασφάλεια στη βάση του, κάνοντας τις απαραίτητες συστάσεις στους συνοδούς του.

Τα σύννεφα έχουν αρχίσει να μειώνονται αισθητά καθώς το αεροπλάνο ακολουθεί καθοδική πορεία και από το παράθυρό μου βλέπω τον απέραντο γάλαζιο ωκεάνο να γεμίζει λευκά κυματάκια που σκάνε με δύναμη στoυς κοφτερούς υφάλους που περιβάλλουν τις ακτές του νησιού που προσεγγίζουμε. Λέγεται πως αυτοί οι μονίμως αφρισμένοι περιμετρικοί ύφαλοι, που φαντάζουν ως πελώρια δόντια που δαγκώνουν τα ωκεάνια κύματα, οδήγησαν τους πρώτους ιθαγενείς κατοίκους (Arawaks), να ονομάσουν το νησί τους Ichirouganaim [κόκκινη γη με εξωτερικά δόντια (ύφαλοι)].

Πάντως ούτε αυτοί οι ύφαλοι κατόρθωσαν να προστατεύσουν τους Arawaks από τις εξωτερικές επιδρομές. Πολύ πριν φτάσουν εδώ οι Ευρωπαίοι, οι ντόπιοι Arawaks κατασφάχτησαν ανηλεώς, από τους πολεμοχαρείς γείτονες τους ,τους Kalinagos. Όσοι απειροελάχιστοι Arawaks κατόρθωσαν να γλυτώσουν από τις επιδρομές των Kalinagos, μαζέψανε τα μπογαλάκια τους και μετοίκησαν στη γειτονική νήσο της S.Lucia. Έτσι όταν έφτασαν οι πρώτοι Ευρωπαίοι (Βρεττανοί), το 1627, δεν χρειάστηκε να υποτάξουν ντόπιες φυλές κι έτσι η Βρεττανική κυριαρχία υπήρξε ανεμπόδιστη και χωρίς τις ενδημικές, σε τούτες τις περιοχές, εξεγέρσεις των ιθαγενών πληθυσμών. 

Αρκετά όμως με τις ιστορικές αναπολήσεις. Δένουμε τις ζώνες μας, μου επιστράφηκε στο μεταξύ κι ο φορτιστής των μπαταριών από το μπροστινό κάθισμα , και πάμε για προσγείωση. Θέλοντας και μη το βλέμμα μου καρφώνεται στη γη που χάσκει μερικές εκατοντάδες μέτρα κάτω από τα πόδια μου.

Κάμποσα δένδρα, κυρίως κοκκοφοίνικες βλέπω, αλλά σίγουρα δε μιλάμε και για την τροπική ζουγκλοειδή πανδαισία που συναντάς στα γειτονικά νησιά. Μπόλικοι δρόμοι αυλακώνουν το νησί και όλοι οδηγούν στις παραλίες και την πρωτεύουσα.

Παρατηρώ ότι στην ενδοχώρα κυριαρχούν τα λαμπερόχρωμα, λαμαρινοσκεπή σπιτάκια, που περιμένουν καρτερικά την επόμενη μάχη τους με τα στοιχειά της φύσης ενώ στις παραλίες τα υπερπολυτελή πεντάστερα χλιδάτα ξενοδοχεία διαφεντεύουν τις δανδελένιες ακτογραμμές. Δυό κόσμοι, αντιμάχονται και συνυπάρχουν, αντιπαλεύουν και αλληλοσυμπληρώνονται σε μια επίπεδη νησίδα 34 χλμ μήκους και 23 χλμ πλάτους με 290.000 ψυχές. Παράδοση και εκμοντερνισμός, 2 ψυχές σε ένα σώμα, η αιώνια μάχη καρδιάς και λογικής.

Προσεγγίζουμε από ΝΔ το πολύχρωμο Bridgetown, την πρωτεύουσα και σημαντικότερη πόλη του λιλιπούτειου αυτού νησιωτικού κρατιδίου. Ήδη πετάμε επάνω από το τεράστιο λιμάνι της πόλης στο οποίο βρίσκονται καθημερινά αγκυροβολημένα γιγαντιαία κρουαζιερόπλοια που ξερνάνε ασταμάτητα μιλούνια τουριστών στην τουριστική μηχανή του 

νησιού. Με μια επιδέξια στροφή του πιλότου μας προς βορράν, οι ρόδες του αεροπλάνου ίπτανται κιόλας επάνω από έναν από τους αεροδιαδρόμους του Grantley Adams International (IATA Code: BGI). Δεκατρία χιλιόμετρα ανατολικά της πρωτεύουσας, το καμάρι (μαζί με την παγκοσμιου φήμης pop star Rihanna) των απανταχού Μπαρμπέιντιανς, ένατο στη σχετική λίστα με τα πιο πολυσύχναστα αεροδρόμια της Καραιβικής, αλλά με διαφορά το σημαντικότερο σε ολόκληρη την ανατολική πλευρά των Αντιλλών.

Καθημερινές εμπορικές αλλά και αναρίθμητες τσάρτερς πτήσεις συνδέουν δια μέσω αυτού του μοντέρνου αεροδρομίου, το μικροσκοπικό Barbados με τον έξω κόσμο, ΗΠΑ, Ευρώπη και Λατινική Αμερική. Μικρά, ταπεινά, φωτεινόχρωμα σπιτάκια και τολλ, αποθήκες εμπορευμάτων και χώροι συντήρησης αεροσκαφών αγκαλιάζουν τον αεροδιάδρομο ενώ στο βάθος ξεπροβάλει κι ο αγέρωχος πύργος ελέγχου με το κύριο κτηριακό συγκρότημα του αεροδρομίου. Δεκάδες μικροέργα (συνολικής αξίας άνω των 100.000.000 δολλαρίων) επιτελούνται δίχως σταματημό σε όλη την έκταση του αεροδρομίου, φιλοδοξώντας να επεκτείνουν και να καταστήσουν την πύλη του νησιού , ως ένα από τα 3 σημαντικότερα αεροπορικά hubs της ευρύτερης περιοχής. 

Το αεροδρόμιο λέει, φέρει από το 1976 το όνομα του πρώτου Προέδρου του Barbados (αλλά και Πρωθυπουργού της βραχύβιας Ομοσπονδίας των Δυτικών Ινδιών), του Sir Grantley Herbert Adams. Μάλιστα....

Περιμένουμε λίγο μετέωροι, μέχρι να μας δοθεί άδεια προσγείωσης και το αεροσκάφος μας βουτάει στο διάδρομο για τα ελικοφόρα. Φτάσαμε λοιπόν, κατεβαίνουμε σώοι και αβλαβείς, ήρεμα και με απόλυτη τάξη. Με το που φτάνω στα 2 μέτρα από την σκάλα εξόδου και μαζί με το φιλικό κατευόδιο των αεροσυνοδών, με χτυπά στο πρόσωπο ένα ευχάριστο ρεύμα θερμού αέρα. Εδώ είναι πάντα καλοκαίρι…. Σαν τραγούδι των Locomondo…. Ειδικά τώρα που βρισκόμαστε στην "ξερή" περίοδο (Δεκέμβρη με Μάη) με θερμοκρασίες από 21 εως 31 °C (70 to 88 °F), κι ο ήλιος λάμπει πάντα ψηλά όλη μέρα, και κάθε μέρα....

Βαδίζοντας μέσα στο κοπάδι των νεοαφιχθέντων, σταυρώνω ασυναίσθητα τα χέρια μου στο στήθος, σαν σε στάση μιας σιωπηλής αρχέγονης προσευχής, για να μην έχει χαθεί η βαλίτσα μου (πράγμα που αποτελεί πολύ συχνό φαινόμενα σε τούτα τα γεωγραφικά μήκη

και πλάτη), και στήνομαι ανυπόμονα μπροστά στον σχετικό ιμάντα. Ευτυχώς ο καλός θεός του ταξιδιού, μου χαμογελά. Μαζεύω την βαλίτσα μου και αφού τσεκάρω την επόμενη πτήση μου για Dominica, που από ότι βλέπω στον πίνακα αναχωρήσεων θα είναι on time, ξαμολιέμαι στα παρακείμενα duty free shops της Αίθουσας Αφίξεων, για να συνεισφέρω τον οβολό μου στην ενίσχυση της Μπαρμπαντιανής οικονομίας.

Sremski Karlovci, η ορθόδοξη κοιτίδα της Σερβίας

Street which leads to the main Square

Αφήνουμε πίσω μας το κοσμοπολίτικο και δαιδαλώδες Βελιγράδι και ξεχυνόμαστε προς Βορράν, στην αχανή, κατάσπαρτη πεδιάδα της Βοιβοντίνα που λαμπυρίζει κάτω από τον Αυγουστιάτικο ήλιο. Περίπου στα 8 χιλιόμετρα νοτίως του Novi Sad, στη δυτική όχθη του Δούναβη και στους πρόποδες του σερβικού ΅Αγίου Όρους΅ (Fruška gora), ανάμεσα σε αναρίθμητους πλατύφυλλους αμπελώνες, σταματάμε στην ειδυλλιακή πόλη του Sremski Karlovci (8.722 κάτοικοι το 2011) ...

Street in Sremski Karlovci

Εδώ ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει και η Ιστορία είναι παρούσα σε κάθε βήμα. Μια ολιγόωρη στάση επιβάλλεται για κάθε ταξιδιώτη που σέβεται τον εαυτό του. Από τα τέλη του 12ου αιώνα η περιοχή αποικίστηκε από νότια σλαβικά φύλα. 
Το Sremski Karlovci παρέμεινε υποτελές στους Ούγγρους μέχρι το 1521 όταν οι Οθωμανοί, με αρχηγό τους τον Bali Beg κατέκτησαν την πόλη και διατήρησαν την κατοχή της για τα επόμενα 170 χρόνια. Η πρώτη επίσημη αναφορά στο όνομα Karlovci, χρονολογείται από την εποχή της Τουρκοκρατίας.
Σε τούτη λοιπόν την ταπεινή (τότε) κωμόπολη, στις 26 Ιανουαρίου 1699, ο Πρίγκηπας Ευγένιος της Σαβοίας , για λογαριασμό του Οίκου των Αψβούργων, υπέγραψε μετά από διαπραγματεύσεις [μεταξύ της “Iερής Συμμαχίας” Αυστρία, Πρωσία, Βενετία (με τη μεσολάβηση Άγγλων και Ολλανδών) και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας] που κράτησαν 72 ολόκληρες ημέρες, την ομώνυμη Συνθήκη Ειρήνης με τους Οθωμανούς, με την οποία δόθηκε

Local shopping center

τέλος στο Μεγάλο Πόλεμο της Βιέννης [Great Viennese War (1683-1699)]. Με τη συνθήκη αυτή, η περιοχή περιήλθε στην Αυστροουγγρική σφαίρα επιρροής.
Λίγο νωρίτερα βέβαια, στα πεδία των μαχών, τα αυτοκρατορικά Αυστριακά στρατεύματα είχαν κατανικήσει και υποχρεώσει τους Οθωμανούς σε βαρύτατη ήττα και στρατηγική αναδίπλωση, θέτοντας οριστικά και αμετάκλητα τέλος στις φιλοδοξίες των τελευταίων για περαιτέρω εξάπλωσή τους στην Κεντρική Ευρώπη. Μάλιστα, σήμερα όποιος διαθέτει τον απαιτούμενο ζήλο και χρόνο, μπορεί να επισκεφθεί το φραγκισκανικό Παρεκκλήσι της Ειρήνης στην είσοδο της πόλης, όπου και υπεγράφη η σχετική Συνθήκη.
Πολύ αργότερα, με τη λήξη του Α Παγκοσμίου πολέμου, η πόλη συμπεριλήφθηκε στο Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβάκων, ενώ για το διάστημα του επόμενου παγκόσμιου πολέμου προσαρτήστηκε βιαίως στο βραχύβιο αυτοαποκαλούμενο ανεξάρτητο κρατίδιο των Κροατών μέχρι τον Οκτώβρη του 1994 όταν και απελευθερώθηκε από τους Παρτιζάνους και έγινε κομμάτι της πάλαι ποτέ ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, μέχρι το 1991, όταν έγινε ,τελικά και επισήμως, τμήμα της νέας Σερβικής Δημοκρατίας.

Branka Radicevica Square
(Main Square)

Παραδόξως, παρκάρουμε σχετικά κεντρικά, καθώς χωρίς δυσκολία βρήκαμε πολλές κενές θέσεις για πάρκιγκ ακριβώς δίπλα στην Κεντρική Πλατεία. Καρδιά της πόλης είναι αυτή ακριβώς η μακρόστενη πλατεία, η Branka Radicevica (σ.σ φέρει το όνομα του εθνικού ποιητή και κύριου εκφραστή της σύγχρονης σερβικής λυρικής ποίησης, Branko Radičević, ο οποίος σπούδαζε - το 1836- και έγραψε το μεγαλύτερο μέρος του έργου του σε αυτή την πόλη), στη οποία βρίσκονται και τα σημαντικότερα αξιοθέατα που έχει να επιδείξει τούτος ο τόπος.

City Hall

Η πιο σημαντική ιστορική περίοδος της πόλης υπήρξε ο 18ος αιώνας, όταν αποτέλεσε το πολιτικό και πολιτιστικό λίκνο των  όλων των Σερβικών πληθυσμών που ζούσαν βορειότερα από από τους ποταμούς Σάβα και Δούναβη.

Sremski Karlovci City Hall 

Ξεκινάμε φουριόζικα την περιπλάνησή μας από το λαμπερό, Νεοκλασικού ρυθμού, Δημαρχείο του Sremski Karlovci, που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και χτίστηκε μεταξύ 1808 και 1811. Μάλιστα επάνω από το ανθοστόλιστο μπαλκόνι του βρίσκεται και o αυθεντικός θυρεός του Sremski Karlovci. Σ'ένα αρχικό στάδιο, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως στρατώνας , προς βοήθειαν του γειτονικού Φρουρίου Petrovaradin (σ.σ. που βρίσκεται ακριβώς έξω από το Novi Sad), ενώ αργότερα μετατράπηκε σε στρατιωτικό διοικητήριο.
Αναμφίβολα, το πιο σημαντικό ιστορικό γεγονός που συνέβη ποτέ σε τούτο το κτίριο ήταν η ανακήρυξη της Σερβικής Βοιβοντίνα (με την ενοποίηση των περιφερειών του Srem, Banat, Baranja και Bačka) από τον Josif Rajacic το Μάιο του 1848, γεγονός ευρύτερα γνωστό στη Σερβία ως η "Συνέλευση του Μάη". Εδώ λοιπόν οργανώθηκε η προσωρινή κυβέρνηση της Σερβικής Βοιβοντίνα και ονομάστηκε "Το Πρώτο Εθνικό Συμβούλιο". Η πρώτη πρωτεύουσα της Σερβικής Βοιβοντίνα υπήρξε το Sremski Karlovci και το Δημαρχείο του, αποτέλεσε την έδρα της Κυβέρνησής της. Την ίδια μάλιστα περίοδο, αποδόθηκε στην τοπική Ορθόδοξη Μητρόπολη ο τίτλος του Πατριαρχείου και έτσι δημιουργήθηκε το Πατριαρχείο του Karlovci, το οποίο διατηρήθηκε μέχρι το 1920 οπότε και ενοποιήθηκε με τη Μητροπολιτεία του Βελιγραδίου για να δημιουργηθεί το σημερινό Πατριαρχείο της Σερβίας. 
Σήμερα, το κτίριο στεγάζει τις δημοτικές και διοικητικές αρχές της περιοχής καθώς και το τον τοπικό Αστυνομικό Σταθμό. Ακριβώς δίπλα, στο γωνιακό μαγαζάκι βρίσκεται το τοπικό γραφείο πληροφόρησης των τουριστών, όπου το αγγλόφωνο προσωπικό μας έδωσε ενδιαφέρουσες πληροφορίες και ενημερωτικό υλικό για την ευρύτερη περιοχή.
Πέρα όμως από τους καθαρά ιστορικούς λόγους, η πόλη αυτή υπέχει ξεχωριστή θέση στην ιστορία του Σερβικού έθνους, όπως ελέχθη, και για πολιτιστικούς και θρησκευτικούς λόγους.
Λίγο πιο πέρα λοιπόν από το δημαρχείο, και πάντα επάνω στην κεντρική πλατεία, στέκει αγέρωχο, στεφανωμένο με καταπράσινους κήπους, το παλιό Σερβικό Πατριαρχείο, σημερινή έδρα της Επισκοπής του Σρέμ. Χτισμένο μεταξύ 1892 και 1895, σε σχέδια του φημισμένου Σέρβου αρχιτέκτονα Vladimir Nikolic, στο σημείο όπου προυπήρχε το παλαιό "Σπίτι του Πασά", το νέο κτήριο αποτέλεσε την πρώτη επίσημη κατοικία του προκαθήμενου της Σερβικής Εκκλησίας, καθώς ταυτόχρονα σημειώθηκε η μεταφορά της Αρχιεπισκοπής από το Pec στο Sremski Karlovci.Στις μέρες μας, εδώ βρίσκεται η μόνιμη έδρα του Επισκόπου του Srem καθώς και η

The Patriarchate Court

καλοκαιρινή κατοικία του Σέρβου Πατριάρχη. Ευρισκόμενη στον (κατά συντριπτική πλειοψηφία σερβοκρατούμενο) νότο της γεωγραφικής περιφέρειας που φέρει την ονομασία Βοιβοντίνα, η ιστορική αυτή πόλη υπήρξε το εφαλτήριο για την εθνική αναγέννηση των σερβικών γραμμάτων και της ορθόδοξης σερβικής εκκλησίας.
Και τα 16 ορθόδοξα μοναστήρια της ευρύτερης περιοχής επιβεβαιώνουν το γεγονός αυτό.
Βέβαια δε λείπουν και οι καθολικές εκκλησίες, για να υπογραμμίζουν την μακραίωνη και αδιασάλευτη συνύπαρξη των δύο σημαντικότερων χριστιανικών ρευμάτων στην περιοχή αυτή. Συνύπαρξη μεν, αλλά σχεδόν κρυμμένος από την κοινή θέα, βρίσκεται επάνω στην κεντρική πλατεία ο ρωμαιοκαθολικός ναός της Αγίας Τριάδας...

The Orthodox Cathedral
of St. Nicholas

Αντιθέτως, παραδίπλα του, ο επιβλητικός, κατάλευκος, μπαρόκ ρυθμού, Ορθόδοξος Καθεδρικός του Αγίου Νικολάου (1758 - 1762)με τα δύο απαστράπτοντα και μεγαλόπρεπα καμπαναριά του, διαφεντεύει ολόκληρο το νότιο μέρος της κεντρικής πλατείας. Χτισμένος το 1762, στο σημείο όπου προυπήρχε μια μικρότερη εκκλησία αφιερωμένη και αυτή στον Άγιο Νικόλαο, η εκκλησία έλαβε τη σημερινή της μορφή μετά την τελευταία ανακαίνισή της κατά το 1910. Στο εσωτερικό του, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τον περίτεχνο διάκοσμο και τις θαυμάσιες εικονογραφίες καθώς και να προσκυνήσει τα λείψανα του Αγίου Αρσενίου του Sremac, ο οποίος υπήρξε ο δεύτερος αρχιεπίσκοπος της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Gymnasium

Δεξιότερα από τις δύο εκκλησίες, βρίσκεται το ξακουστό "Γυμνάσιο" (Gymnasium) του Karlovci (Karlovačka gimnazija/Карловачка гимназија )το οποίο ιδρύθηκε το 1791 και αποτελεί το παλαιότερο δευτεροβάθμιο σχολικό ίδρυμα μέσης εκπαίδευσης σε ολόκληρη τη Σερβία. 

Cafe in the Central Square

Μην ξεχνάμε ότι, όπως και στην υπόδουλη Ελλάδα, παρομοίως και στην τουρκοκρατούμενη Σερβία, η διατήρηση της εθνικής γλώσσας και γραμμάτων είχε περιέλθει στα χέρια της Εκκλησίας και οι σπουδές ήταν δύσκολες και φυσικά προνόμιο μόνο των λιγοστών εύπορων.

Vuk Stefanović Karadžić  monument

Προκειμένου λοιπόν να δοθεί ώθηση στη χειμάζουσα Σερβική γλώσσα, οι Σέρβοι ιεράρχες ζήτησαν από τους Αυστριακούς να τους επιτρέψουν να ανοίξουν σχολές στο Sremski Karlovci. Παρά την αρχική δυσπιστία των Αυστριακών, ο Μητροπολίτης Mojsije Petrovic (1728) πέτυχε να ανοίξει ένα μικρό σχολείο με δάσκαλο τον φημισμένο Ρώσο Maksim Suvorov, ως καθηγητή. Τελικά, με την άνοδο του Λεοπόλδου Β' στον Αυστριακό θρόνο, και την φιλική προς τους Σέρβους διάθεση του νέου μονάρχη, ο Μητροπολίτης Stefan Stratimirovic κατόρθωσε να αποσπάσει την άδεια για την ίδρυση ενός Γυμνασίου στο Sremski Karlovci. Έτσι την 1η Δεκεμβρίου 1792, στο οίκημα ενός παλαιού Λατινικού σχολείου, ξεκίνησαν τα μαθήματα του Σερβικού Γυμνασίου. Με τον καιρό, οι πιστοί συγκέντρωσαν με διαδοχικούς εράνους μάζεψαν το αστρονομικό για την εποχή ποσό των 325.000 κορώνων και χτίστηκε το νέο κτίριο του ιδρύματος, το οποίο διασώζεται μεχρι τις μέρες

The Patriarchate Court

μας. Τα σχέδια του νέου κτιρίου έγιναν από τον ξακουστό Ούγγρο αρχιτέκτονα Gyula Partos, ο οποίος επέλεξε για την πρόσοψη του κτιρίου το γαλάζιο και κίτρινο χρώμα, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να μείνει προσηλωμένος στη μεσαιωνική εκκλησιαστική αρχιτεκτονική παράδοση των Σέρβων. Σήμερα η Βιβλιοθήκη του Γυμνασίου, που σημειωτέον ιδρύθηκε ταυτόχρονα με το εκπαιδευτικό ίδρυμα, είναι η αρχιαότερη στη χώρα, και διαθέτει περίπου 18.000 βιβλία.

Το συντριβάνι των ΅4 λεόντων΅ 

Πάντα στην Κεντρική Πλατεία και μπροστά από τις εκκλησίες, βρίσκουμε το συντριβάνι των ΅Τεσσάρων Λεόντων΅, λιτό αρχιτεκτονικό δημιούργημα από το μακρινό 1799, που χτίστηκε επ¨ευκαιρία του εορτασμού της ολοκλήρωσης της πρώτης σύγχρονης εγκατάστασης παροχής ύδατος στην πόλη υπό την επίβλεψη του στρατιωτικού μηχανικού Vanger. Μάλιστα, στην αρχή το συντριβάνι είχε χτιστεί πιο κοντά στο κτήριο του Δημαρχείου, και έπειτα μεταφέρθηκε από την αρχική του θέση για τις ανάγκες της διάνοιξης του δρόμου προς το Strazilovo...........Σύμφωνα δε με το τοπικό μύθο, όποιος άγαμος πιεί νερό από το συντριβάνι αυτό, θα επιστρέψει λίαν συντόμως εδώ, και μάλιστα παντρεμένος !!!

Η πόλη όμως, εκτός από τα μνημεία της, φημίζεται και για τα κρασιά της και μια επίσκεψη στα τοπικά οινοποιεία και αποστακτήρια είναι μια από τις ανεκτίμητες απολαύσεις που μπορεί να χαρίσει ο οινολάτρης επισκέπτης, στον εαυτό του. Υπάρχουν γύρω στα 30 κελάρια, όπου το καθένα αντιπροσωπεύει και μια διαφορετική οικογενειακή επιχείρηση της πόλης, και σχεδόν όλα βρίσκονται στα υπόγεια των σπιτιών. Τεράστια ξύλινα βαρέλια με ευανάγνωστες κυριλλικές επιγραφές, ΅Ερυθρός Οίνος΅, “Riesling” και “Bermet“ σε προσκαλούν για τα περαιτέρω.
Μάλιστα στα τέλη κάθε Σεπτέμβρη διοργανώνεται και το τοπικό φεστιβάλ οίνου, το “Grožđenbal“, το οποίο φυσικά συμπίπτει με το τέλος του τρύγου και το κρασί ρέει άφθονο παντού. 
Εκκκρεμότητες για την επόμενη επίσκεψή μας :

National Church Funds (Sremski Karlovci)

Patriarch Vrankovic mural in Bogoslovija

Δυστυχώς ό χρόνος μας είναι πολύ περιορισμένος κι έτσι δεν προλάβαμε να επισκεφτούμε τα υπόλοιπα εμβληματικά κτήρια της πόλης, όπως το Εθνικό Εκκλησιαστικό Κληροδότημα (1899) όπου στεγάζει από το 1964 τη νέα Θεολογική Σχολή (Bogoslovija), το Stefaneum (1903) και το Ilion Palace ή αλλιώς Παλάτι του Βαρώνου Rajacic (κτίσμα από το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, 1848) που έλαβε την σημερινή του όψη μετά την αναπαλαίωση του 1920 και σήμερα στεγάζει το Μουσείο της πόλης του Sremski Karlovci, με αρχαιολογικά εκθέματα από την ευρύτερη περιοχή στο ισόγειο όροφό του, ποικίλες εκθέσεις με θέματα σχετικά με το Γυμνάσιο του Sremski Karlovci στον πρώτο όροφο καθώς και εθνολογική συλλογή και ζωγραφικούς πίνακες του γνωστού Σέρβου ζωγράφου Milić από το Macva, στο δεύτερο όροφο.
Όπως επίσης δεν προλάβαμε να επισκεφτούμε και τις 2 άλλες σημαντικές Ορθόδοξες εκκλησίες της πόλης: την Πάνω Εκκλησία (1746), αφιερωμένη στην Παναγία και την Κάτω Εκκλησία(1719),αφιερωμένη στους Απόστολους Παύλο και Πέτρο.

Kalinago Territory, Dominica

Εντάξει σήμερα, δε θα δούμε άλλα τροπικά δάση. Σήμερα το αυτοσχέδιο πρόγραμμά μου προβλέπει επαφή με την ζωντανή ιστορία του νησιού. Θα κινηθώ βορειοδυτικά, στην βραχώδη, ανεμοδαρμένη και λιγότερο αξιοποιημένη , τουριστικώς, ακτογραμμή του Ατλαντικού Ωκεανού.

To minibus αποτελεί τον ιδανικό τρόπο μετακίνησης στη Dominica. Όλοι οι επισκέπτες του νησιού που εκτός από την αρκετά τουριστικοποιημένη πρωτεύουσα (Roseau), θέλουν να εξερευνήσουν και την ενδοχώρα του νησιού αναγκάζονται εξαιτίας της ιδιορρυθμίας του τοπικού (ο θεός να το κάνει) οδικού δικτύου, να νοικιάσουν ένα βανάκι με ντόπιο οδηγό. Ετσι και μεις, ξεκινάμε τη μέρα μας κινούμενοι προς τη βορειανατολική πλευρά του νησιού, για να επισκεφθούμε την περιοχή των Αυτοχθόνων (Carib Territory ή Kalinagos Territory). 

Σύμφωνα με την μπροσούρα που διαβάζω, η περιοχή των Αυτοχθόνων έχει έκταση 3782,03 εκτάρια και εκτείνεται μεταξύ 2 χωριών, του Atkinson στο βορρά και του Κάστρου Μπρους (Castle Bruce) στο νότο. 

Στην ουσία αποτελεί ένα θύλακα (κατά τα πρότυπα των ινδιάνικών καταυλισμών στις ΗΠΑ) στον οποίο έχουν συγκεντρωθεί όλοι οι Αυτοχθονες (ή  τέλος πάντων όσοι επέζησαν από το λεπίδι των ευρωπαίων Εποίκων). Η τελευταία απόγραφή κάνει λόγω για 2208 άτομα. 

Για να γίνει κατανοητό στον επισκέπτη το τι ακριβώς έχει συμβεί σε τούτη τη γωνιά του πλανήτη, θα πρέπει να ανατρέξει στην αιματοβαμμένη ιστορία του πρόσφατου παρελθόντος.Η ιστορία αυτού του νησιού, δεν είναι τίποτα περισσότερο από απλή επανάληψη όλων όσων συνέβησαν με την άφιξη του λευκού ΅πολιτισμένου΅ανθρώπου στο δυτικό ημισφαίριο.

Όταν ο κυρ Χριστόφορος (ο Κολόμβος ντε), έσκασε μύτη στις τρεις Νοεμβρίου του σωτήριου έτους χίλια τετρακόσια ενενήντα τρία στις ακτές του νησιού δεν πολυσκοτίστηκε  για τα βαφτίσια της νέας Κτήσης του Ισπανικού Θρόνου. Τι μέρα έχουμε σήμερα ? Κυριακή....

Gommier canoe

ΟΚ, λοιπόν, ονομάζω ετούτο εδώ τον τόπο Κυριακή (Dominica σημαίνει Κυριακή στα Λατινικά) και καθώς δε του πολυγυάλισε στο μάτι το νησάκι, άνοιξε πανιά για άλλες περιοχές...Βέβαια, το νησί είχε ήδη όνομα πολύ πριν τα βαφτίσια του Κολόμβου."Wai‘tu kubuli” το λέγανε οι ιθαγενείς, αλλά φυσικά κανείς δεν μπήκε στον κόπο να τους ρωτήσει. Έτσι το εκτάσεως 289.8 τετραγωνικών μιλίων νησί παρέμεινε ανέπαφο για έναν ακόμη αιώνα από αυτή την πρώτη ευρωπαική "επίσκεψη" και οι ντόπιοι, βλακωδώς, πίστεψαν ότι ξεμπερδέψανε με τους ασπρουλιάρηδες. Αμ δε...

Αφού εποίκησαν όλα τα γειτονικά νησιά και ξεπάστρεψαν μέχρι ενός όλους τους ιθαγενείς, οι Ευρωπαίοι θυμήθηκαν ότι είχαν αφήσει κάτι εκκρεμότητες στη Ντομίνικα. Πρώτοι οι Γάλλοι, βούτηξαν ετσιθελικά το νησί, και όταν κουράστηκαν να σφάζουν τους ανυπότακτους ντόπιους, παρέδωσαν τα σκήπτρα στους Άγγλους οι οποίοι με ιδιαίτερο ζήλο συνέχισαν τον "εκπολιτιστικό" έργο των προκατόχων τους. 

Σε λίγο καιρό, οι ντόπιοι (τους οποίους ονόμαζαν Caribs οι Ευρωπαίοι κατακτητές, ασχέτως εαν οι ίδιοι οι ντόπιοι αυτοαποκαλούσαν ανέκαθεν το λαό τους Kalinago) πλήρωσαν ακριβά την αντίστασή τους στην ευρωπαική "εισβολή" και αποψιλώθηκαν αριθμητικά σε τόσο μεγάλο βαθμό που οι Ευρωπαίοι αναγκάστηκαν να εισάγουν τεράστιους αριθμούς νέων σκλάβων από την Αφρική με αποτέλεσμα σήμερα το 97% των κατοίκων του νησιού να είναι Αφροαμερικάνοι, απόγονοι εκείνων των μαύρων σκλάβων.

Όσο για τους εναπομείναντες απροσάρμοστους Kalinagos (Caribs), οι Άγγλοι τους μάντρωσαν δια νόμου (1903) στο βορειανατολικό, απομονωμένο, ορεινό και άγονο τμήμα του νησιού, σε μερικούς διάσπαρτους φτωχικούς οικισμούς κατά μήκος μια στενής βραχώδους ακτογραμμής. Όσοι Kalinagos κατόρθωσαν να επιβιώσουν από τα αγγλικά τουφέκια, ξεπαστρεύτηκαν από τις ασθένειες που έφεραν μαζί τους οι Ευρωπαίοι καθώς και από το αλκοόλ, που κυριολεκτικά ρήμαξε τις Κοινότητες των ιθαγενών καθώς αύξησε κατακόρυφα την εγκληματικότητα και την πορνεία.

Βέβαια, με την πάροδο του χρόνου, οι Kalinagos έπαψαν να αποτελούν "κίνδυνο" για τα συμφέροντα των αποικιοκρατών και μετατράπησαν σε μια καλοστημμένη μηχανή εσόδων, ως τουριστικό προιόν της περιοχής. Έτσι αντί πλέον να τους καταδιώκουν ανηλεώς, τους προσφέρθηκε ένα ιδιότυπο καθεστώς αυτονομίας και εγκαθιδρύθηκε ένα πλέγμα προστατευτικών  νομικών διατάξεων (Carib Reserve Act) που (υποτίθεται ότι) υποβοηθά την διατήρηση του πολιτισμού και των παραδόσεών τους.

Μ'αυτά και με κείνα, στις όχθες του Crayfish-River και δίπλα στους καταρράκτες Ιsukulati (Isukulati Falls) επαναοριοθετηθηκε δια νόμου η Kalinago Territory. Υπήρξε μάλιστα σχετική νομική πρόβλεψη ώστε να μην είναι επιτρεπτή στο μέλλον η εγκατάσταση "ξένων" στην περιοχή των Kalinagos, εκτός εαν έχουν συνάψει γάμο με κάποιον/α Kalinago.

Επίσης ταυτόχρονα απαγορεύεται η προσηλυτιστική δράση θρησκευτικών ομάδων εντός των ορίων της περιοχής των Ιθαγενών. Επιπρόσθετα για την ίδρυση οποιουδήποτε λατρευτικού χώρου απαιτείται σχετική Άδεια (που λαμβάνεται μόνο με αυξημένη πλειοψηφία) από το Συμβούλιο των Kalinagos.

Έχοντας λοιπόν όλα τα παραπάνω κατά νου, αφήνουμε το μεταφορικό μας μέσο έξω από τα όρια του οικισμού και εισερχόμαστε στο Kalinago Barana Autê. Εδώ πλέον βρισκόμαστε σε ένα παραδοσιακό Kalinago οικισμό, αποκλειστικά φτιαγμένο για τον fast food τουρισμό.

Μόλις δρασκελίσεις την πεζογέφυρα που ενώνει τις όχθες του ποταμού Crayfish, η σήμανση του κατηγορικού μονοπατιού σε κατευθύνει μια σειρά από διαδοχικά καλαμόχτιστα καλυβάκια, όλα κατασκευασμένα σύμφωνα με την παραδοσιακή τεχνοτροπία και αισθητική των ιθαγενών.

Αρχικά, το Reception Center προσφέρει απλόχερα γενική ,ευκολοχώνευτη για τον μέσο τουρίστα, πληροφόρηση για τον πολιτισμό και την ιστορία των Kalinagos, ενώ παραδίπλα υπάρχει ένα mini snack bar και φυσικά ένα gift shop (να αφήσεις το κατιτίς σου, κύριε επισκέπτη).

Karbet / Carbet

Στο κέντρο σχεδόν του οικισμού βρίσκεται το Karbet, μια γιγαντιαία καλύβα που σε άλλες εποχές αποτελούσε την πραγματική "καρδιά" του χωριού, και τώρα χρησιμεύει για τις παραδοσιακές χορευτικές και θεατρικές παραστάσεις της Κοινότητας ενώπιον του φιλοθεάμονος τουριστικού κοινού.

Διάσπαρτες καλύβες, δεξιά και αριστερά αφιερωμένες στις παραδοσιακές δραστηριότητες της καθημερινότητας των Kalinagos, όπως η "ναυτικοεπισκευαστική ζώνη" για τα κανό, το "αρτοποιείο", η καλύβα με τα εργαλεία και κα σύνεργα των κυνηγών και φυσικά η καλύβα με τις γιαγιάδες που ολημερίς πλέκουν ψάθινα καλαθάκια μπροστά στα αδηφάγα φλας των φωτογραφικών μηχανών του κάθε επισκέπτη.Παγκοσμιοποίηση σου λένε....

Οι ντόπιοι δεν φαίνεται να ενοχλούνται από τη φωτογραφική μανία των τουριστών. Αντιθέτως διακρίνεται εύκολα η διάθεσή τους να ποζάρουν χωρίς αναστολές στον τουριστικό φάκο. Ειδικά τα παιδάκια, όπως άλλωστε όλα τα παιδάκια του κόσμου, κοιτούν με γουρλωμένα μάτια τους περίεργους επισκέπτες αλλά ούτε ζητιανεύουν, ούτε προσπαθούν να σου πουλήσουν οτιδήποτε.

Ιsukulati waterfalls

Συνεχίζοντας την πορεία του ο επισκέπτης συναντά ξανά το ποταμάκι Crayfish που δημιουργεί τους καταρράκτες Ιsukulati προτού καταλήξει στην ακτή του Ατλαντικού. Η ακτογραμμή εδώ είναι εντελώς απόκρημνη, απόλυτα διαβρωμένη από τον αέρα (που λυσσομανά ασταμάτητα) και το κύμα, ενώ η θέα σου κόβει πραγματικά την ανάσα.

Όπως σε όλα τα νησιά των Αντιλλών, έτσι κι εδώ, οι ανατολικές ακτές που βρέχονται από τα νερά του Ατλαντικού, είναι βραχώδεις, ανεμοδαρμένες, χωρίς φυσικά  λιμανάκια και απάνεμους κολπίσκους με αποτέλεσμα να είναι αραιοκατοικημένες, αποσπέλαστες και γενικά μη εκμεταλλεύσιμες από την τουριστική βιομηχανία. Για το λόγο αυτό άλλωστε και οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες αποφάσισαν να δημιουργήσουν την περιοχή των Αυτοχθόνων σε αυτή την γωνιά του νησιού. Η πρόσβαση στη θάλασσα είναι δυνατή σε 2 μόνο σημεία κατά μήκος ακτής των Kalinagos και δεν υπάρχει οργανωμένο λιμανάκι.

Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα σπιτάκια των Αυτοχθόνων, στα χωριουδάκια (ή καλύτερα στις συστάδες τσίγκινων κατασκευών) που στεφανώνουν τους κατάφυτους λοφίσκους γύρω από το Kalinago Barana Autê.

Είναι όλα τους χτισμένα με ταπεινά υλικά, κυρίως λαμαρίνα και ξύλο, και στολισμένα με χρωματιστές πόρτες και παραθυρόφυλλα. Σε τούτα τα γεωγραφικά πλάτη, όπου οι τροπικοί τυφώνες είναι στοιχείο της καθημερινότητα, οι ντόπιοι έχουν μάθει να αποδέχονται την μανία των στοιχείων της φύσης και να συνυπάρχουν μ'αυτή. 

Παντού λαμαρινένιες οροφές, μισοσκουριασμένες και βιαστικά καρφωμένες, να προσφέρουν μια ψευδαίσθηση προστασίας στους ενοίκων των παραπηγμάτων. Κάθε σπίτι διαθέτει την αυλίτσα του, με πολύχρωμα ενδημικά τροπικά λουλούδια που έρχονται σε χτυπητή αντίθεση με το σκοτεινόχρωμο, ανήλιο εσωτερικό του. Όση ένδεια και λιτότητα διακρίνει το εσωτερικό των σπιτιών, άλλη τόση ομορφιά και χάρη βρίσκεις στους κήπους και τις αυλές των οικισμών. Ιβίσκοι, φοινικοειδή, μπανανιές και δένδρα Cassava ξεφυτρώνουν παντού μπροστά στα μάτια μας. 

Και δίπλα στην ομορφιά του αρχέγονου τροπικού δάσους που φτάνει μέχρι την ακτή, ξεπηδούν εικόνες που σε επαναφέρουν στην πραγματικότητα. Κατεστραμμένα οχήματα στην άκρη του δρόμου, σκουπίδια και μπάζα.

Πριν από την άφιξη του Κολόμβου, οι Kalinagos (Caribs) ήταν αυτάρκεις καθώς το νησί είναι πλούσιο σε αποθέματα ψαριών, θηραμάτων και φυσικών πόρων και διέθεταν εκτεταμένο δίκτυο εμπορικών σχέσεων με τους Ιθαγενείς των γειτονικών νησιών.

Με τον αποκλεισμό των Kalinagos της Ντομίνικα στα φτωχά εδάφη της βορειανατολικής ακτής, και τον αφανισμό των ιθαγενών πληθυσμών σε όλα τα γειτονικά νησιά καταστράφηκαν όλα τα μνημεία του σπουδαίου αυτού Ινδοαμερικανικού προ-Κολομβιανού πολιτισμού.

Ajoupa

Σήμερα, γίνονται απεγνωσμένες προσπάθειες για την πολιτισμική αναγέννηση των γηγενών αλλά είναι φανερό ότι έχουν χαθεί δια παντός σημαντικές ψηφίδες του πολιτισμικού ψηφιδωτού αυτής της  περιοχής.

Πλέον, σχεδόν κανείς δεν ασχολείται εδώ με δραστηριότητες του χθες όπως η αλιεία με τα παραδοσιακά κανό. Ακόμη και οι παραστάσεις των τοπικών παραδοσιακών συλλόγων έχουν ένα ευδιάκριτο τουριστικό, καθαρά fake, χαρακτήρα. Ίσως να γίνομαι λόγο υπερβολικός αλλά μου φαίνεται ότι τα ψάθινα πλεκτά καλαθάκια και τα σακουλάκια με τα τοπικά βότανα πρέπει να είναι να μόνο γνήσια ντόπια προιόντα που θα βρω εδώ.

Kalinago Bakery

Με ανάμεικτα συναισθήματα και πολλές αμφιβολίες για το εν εξελίξει ΅πείραμα΅ του Ινδιάνικου χωριού, αγναντέω τα δένδρα Cassava (Manihot esculenta) , από τα οποία παράγεται η ταπιόκα (αμυλούχο προϊόν το οποίο παράγεται μετά από σχετική κατεργασία- για την απομάκρυνση των τοξικών ουσίων - από τις αποξηραμένες ρίζες του δένδρου αυτού). Στην άκρη του δρόμου, λίγο έξω από τον καταυλισμό, στη Salybia, υπάρχει υπαίθριο Ινδιάνικο Αρτοποιείο (Kalinago Bakery) στο οποίο ο ταξιδιώτης μπορεί να δει πως παρασκευάζονταν επί αιώνες το cassava. Το παρελθόν του τόπου σίγουρα σκοτεινό, αλλά και μέλλον του, σκουραίνει επικίνδυνα...

Kalinago Barana Autê